Tarcza 5.0 – instytucja kultury a zwolnienie ze składek ZUS.
Czy przepis art. 31zo ust. 8 tzw. Tarczy antykryzysowej 5.0 pozwoli instytucji kultury, której przewarzającą działalnością jest działalność związana z wystawianiem przedstawień artystycznych uzyskać zwolnienie ze składek zus?
Poniżej przedstawiam kilka uwag w przedmiocie wprowadzonej możliwości skorzystania w ramach tzw. ?Tarczy Antykryzysowej 5.0?, przez kolejnych płatników pozyskania pomocy publicznej w postaci zwolnienia z obowiązku opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych. W tym między innymi podmioty, których przeważającą działalnością jest ta określona kodem PKD 90.01.Z
I. Przesłanki uzyskania zwolnienia.
Stosownie do art. 31zo ust. 8 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r. (tj. z dnia 16 października 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1842 ? dalej jako ?Ustawa?), na wniosek płatnika składek prowadzącego, na dzień złożenia wniosku o zwolnienie z opłacania składek, działalność oznaczoną według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako rodzaj przeważającej działalności, kodami 49.39.Z, 55.10.Z, 77.39.Z, 79.11.A, 79.90.A, 82.30.Z, 90.01.Z, 90.02.Z, 93.29.A, 93.29.B, 93.29.Z, zwalnia się z obowiązku opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 lipca 2020 r. do dnia 30 września 2020 r., wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek do dnia 30 czerwca 2020 r. i przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów podatkowych uzyskany w pierwszym miesiącu kalendarzowym, za który składany jest wniosek o zwolnienie z opłacania tych składek, był niższy co najmniej o 75% w stosunku do przychodu uzyskanego w tym samym miesiącu kalendarzowym w 2019 r.
Przypomnę tylko, że podklasa 90.01.Z PKD: ?Działalność związaną z wystawianiem przedstawień artystycznych – Sekcja ta obejmuje szeroki zakres działalności kulturalnych, rozrywkowych i rekreacyjnych związanych z różnymi zainteresowaniami ogółu społeczeństwa, włączając występy na żywo, działalność muzeów, gry hazardowe, działalności związane ze sportem i rekreacją.?
Zgodnie z art. 31. zo ust.9 Ustawy opłacone należności z tytułu składek, które zostały zwolnione z obowiązku opłacania na podstawie ust. 8, podlegają zwrotowi na zasadach określonych w art. 24 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695, 875 i 1291).
II. Złożenie wniosku (kwestie formalne):
- Zgodnie z art. 31 zp ust. 1a Ustawy, wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo ust. 8, należnych za okres od dnia 1 lipca 2020 r. do dnia 30 września 2020 r., płatnik składek przekazuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie później niż do dnia 30 listopada 2020 r.
- Wniosek o zwolnienie z opłacania składek zawiera:
1) dane płatnika składek:
a) imię i nazwisko, nazwę skróconą,
b) numer NIP i REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich – numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu,
c) adres do korespondencji;
2) oświadczenie płatnika składek, o rodzaju przeważającej działalności, o której mowa w art. 31zo ust. 8;
3) oświadczenie płatnika składek, o którym mowa w art. 31zo ust. 8, potwierdzające, że przychód z działalności uzyskany w pierwszym miesiącu kalendarzowym, za który składany jest wniosek o zwolnienie z opłacania składek, był niższy co najmniej o 75% w stosunku do przychodu uzyskanego w tym samym miesiącu kalendarzowym w 2019 r.;
4) inne informacje niezbędne do umorzenia składek;
5) podpis wnioskodawcy.
Oświadczenia wymienione w pkt 2-3 powyżej składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
- Wniosek o zwolnienie z opłacania składek może być złożony wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w systemie teleinformatycznym.
III. Rozpoznanie wniosku przez ZUS:
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych zwalnia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia przesłania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięczny należnych za ostatni miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie z opłacania składek, a w przypadku gdy płatnik składek zwolniony jest z obowiązku ich składania – w terminie nie dłuższym niż 30 dni od terminu, w którym powinna być opłacona składka za ostatni miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie z opłacania składek.
- Warunkiem zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo, jest przesłanie deklaracji rozliczeniowych lub imiennych raportów miesięcznych należnych za lipiec, sierpień, wrzesień 2020 r. do dnia 31 października 2020 r., chyba że płatnik składek zwolniony jest z obowiązku ich składania.
- Zwolnieniu z obowiązku opłacania podlegają należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo, znane na dzień rozpatrzenia wniosku o zwolnienie z opłacania składek.
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje płatnika składek o zwolnieniu z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, o których mowa w ust. 2 (poprzez informację zamieszczaną w profilu informacyjnym płatnika w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
- W przypadku, gdy ZUS odmawia zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, wydaje decyzję.
- Od decyzji o odmowie zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, płatnikowi składek przysługuje prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy, na zasadach dotyczących decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra. Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego dotyczące odwołań od decyzji oraz ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
IV. Analiza racjonalności ustawodawcy w kontekście wprowadzonych zmian Ustawy.
Należy zwrócić uwagę na pewną niekonsekwencję ustawodawcy, który w uzasadnieniu do projektu nowelizacji Ustawy wskazywał wprowadzenie art. 31zo ust. 8 jako pierwotnie przeznaczonego wyłącznie dla przedsiębiorców z branży turystycznej (vide uzasadnienie projektu ustawy o zmianie Ustawy: http://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?nr=559). Jednak w toku prac legislacyjnych rozszerzono katalog podmiotów wskazując kolejne numery PKD przeważającej działalności płatnika (w tym. m. in. o 90.01.Z).
Co istotne, ustawodawca w przywołanym przepisie nie ogranicza możliwości wystąpienia o zwolnienie z przywołanych składek do przedsiębiorców lub osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, po prostu posługuje się zwrotem ?płatnik?. Jest to o tyle istotne, ponieważ w tej samej jednostce redakcyjnej Ustawy (całym art. 31zo Ustawy) ustawodawca stara się być precyzyjny, wskazując katalog poszczególnych podmiotów uprawnionych do skorzystania ze zwolnienia:
– Pierwsza kategoria: płatnicy, którzy przed dniem 1.2.2020 r. i na dzień 29.2.2020 r., w okresie od 1.2.2020 r. do 29.2.2020 r. i na dzień 31.3.2020 r., w okresie od 1.3.2020 r. do 31.3.2020 r. i na dzień 30.4.2020 r. (dalej jako: ?Okres referencyjny?) zgłosili do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych;
– Druga kategoria: płatnicy, którzy w Okresie referencyjnym zgłosił do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych;
– Trzecia kategoria: spółdzielnie socjalne;
– Czwarta kategoria: płatnicy będący osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, jeżeli płatnicy ci opłacają składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne (samozadrudnieni).
– Piąta kategoria: przedsiębiorcy, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy Prawo Przedsiębiorców, opłacający składki wyłącznie na własne ubezpieczenie zdrowotne.
– Szósta kategoria: ogólnie duchowni.
Biorąc powyższe pod uwagę, zakładając racjonalność ustawodawcy, należy uznać, że nowa (siódma) kategoria podmiotów określona w art. 31 zo ust. 8 Ustawy, obejmuje wszystkich płatników, których przeważająca działalność wyraża się w katalogu zamkniętym wskazanych w tym przepisie kodów PKD: ?49.39.Z, 55.10.Z, 77.39.Z, 79.11.A, 79.90.A, 82.30.Z, 90.01.Z, 90.02.Z, 93.29.A, 93.29.B, 93.29.Z?. Biorąc pod uwagę precyzyjnie określone kategorie od 1 do 6, należy uznać, że w tym przypadku ustawodawca zaproponował ograniczenie podmiotów uprawnionych do skorzystania z pomocy wyłącznie poprzez wskazanie przywołanego wyżej katalogu kodów PKD.
Zgodnie ze Stanowiskiem Ministra Pracy i Polityki Społecznej, jak również ZUS, o możliwości skorzystania z uprzednio obowiązującego zwolnienia dla małych płatników (zatrudniających do 10 i do 49 pracowników), istotne było, żeby podmioty te były płatnikami, również w przypadku, gdy zwolnienie miało dotyczyć podmiotów publicznych.
V. Podsumowanie.
Tym samym, należy stwierdzić, że:
– punktem wyjścia dla złożenia wniosku o zwolnienie jest dokonanie weryfikacji, czy zainteresowany jest płatnikiem składek w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
– należy zweryfikować przeważający przedmiot działalności w ramach ujętych w art. 31zo ust. 8 kodów PKD
– należy zweryfikować wysokość przychodu z tej działalności, w rozumieniu przepisów podatkowych, uzyskanego w pierwszym miesiącu kalendarzowym, za który składany jest wniosek o zwolnienie z opłacania tych składek, aby ustalić, czy był on niższy co najmniej o 75% w stosunku do przychodu uzyskanego w tym samym miesiącu kalendarzowym w 2019 r.
– po dokonanej pozytywnej weryfikacji, zachowując przywołane w ust. II powyżej warunki formalne można skierować wniosek do ZUS, celem skorzystania z pomocy publicznej zgodnie z art. 31zo ust. 8 Ustawy.
Podstawa prawna:
– ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r. (tj. z dnia 16 października 2020 r. – Dz.U. z 2020 r. poz. 1842),
– Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24.12.2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (publikacja: Dz. U. z 2007 r. nr 251, poz. 1885, z 2009 r. nr 59, poz. 489, z 2017 r. poz. 2440 oraz z 2020 r. poz. 1249),
Zastrzeżenie, niniejsza publikacja nie stanowi opinii prawnej, a jedynie informację na temat przepisów prawa. Różne elementy stanu faktycznego, mogą mieć wpływ na interpretację przywołanych przepisów i ich konsekwencje dla zainteresowanego.
