Skip to main content

Od 26 kwietnia 2023 r. pracownicy uzyskali nowe uprawnienie do dodatkowego płatnego urlopu. Pracownikowi będzie przysługiwało w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. W okresie ww. zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.

Zwolnienie na wniosek pracownika
Pracownik składając pierwszy wniosek w danym roku decyduje o sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym tego zwolnienia. Pracodawca jest obowiązany do udzielenia zwolnienia od pracy na wniosek pracownika, zgłoszony najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.

Zwolnienie jest udzielane w wymiarze godzinowym. Jeśli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze, albo dla którego dobowa norma czasu pracy jest niższa niż 8 godzin, to ustala się je proporcjonalnie do tego wymiaru. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.
Zmiana ta jest jednym z elementów nowelizacji kodeksu pracy wdrażającej Dyrektywę (UE) 2019/1158 z 20 czerwca 2019 roku w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylająca dyrektywę Rady 2010/18/UE (work-life balance).

Pojęcie siły wyższej
Ani dyrektywa, ani kodeks pracy, nie precyzują, czym jest siła wyższa. Pojęcie to pojawia się w kodeksie pracy, ale przede wszystkim znane jest z kodeksu cywilnego. Za siłę wyższą uznaje się zdarzenia nadzwyczajne, zewnętrzne, niedające się z góry przewidzieć i niemożliwe do zapobieżenia. Są nimi zwłaszcza zdarzenia o charakterze katastrofalnych działań przyrody i zdarzenia nadzwyczajne w postaci zaburzeń życia zbiorowego takich jak wojna czy zamieszki krajowe. Definicja ta nie przystaje jednak do sytuacji, o które chodzi w art. 148(1) kodeksu pracy. Przepis ten wiąże bowiem prawo do zwolnienia, w związku z pilnymi sprawami rodzinnymi spowodowanymi chorobą lub wypadkiem. Co więcej, pracownik nie musi wykazywać zaistnienia tych przyczyn, aby ze zwolnienia skorzystać. Co ważne, zwolnienie z powodu siły wyższej przysługuje także żołnierzom i funkcjonariuszom.

Masz pytania?

Skontaktuj się z nami i przekonaj się, w jaki sposób możemy Ci pomóc.